Chociaż jestem dobrze po trzydziestce, mam wrażenie, że przynajmniej kilka razy dziennie mentalnie przenoszę się do czasów szkoły. Ona we mnie tkwi i wciąż oddziałuje. Ponad dwadzieścia lat później dalej tworzy część tożsamości.
Dobrzy nauczyciele są ze mną do dziś.
W Dzień Nauczyciela i w każdy inny. Nawet jeśli nie pamiętam wszystkich nazwisk. Jak ten pan od historii w czwartej klasie, o wyglądzie i charyzmie Bogusława Wołoszańskiego. Jak moja polonistka z gimnazjum o elegancji gwiazdy filmowej. Jak moja polonistka z liceum, do której w dramatycznym momencie pisałam maile w sprawach sercowych. Jak świętej pamięci pan od przysposobienia obronnego, który uczył nas strzelać z wiatrówki na strychu szkoły…Ci i inni. Stworzyli wspomnienia i cząstki tego, kim dzisiaj jestem. I jestem im za to wszystko wdzięczna.
Ale nie o nich dzisiaj chciałam.
Oczywiście dzieciństwo i młodość, piękny okres, szaleństwa, przyjaźnie, beztroska i w ogóle. Wiem, doceniam, wspominam. Jest jednak aspekt, niemniej ważny, który do dzisiaj frustruje. Do dzisiaj się na niego buntuję. W szkole obserwowałam i doświadczyłam (chociaż w mniejszym stopniu) zachowań gorszych, niż w jakiejkolwiek późniejszej pracy. Nawet gdy pracowałam przez wakacje na studiach w sklepie osoby, która została później aresztowana za sprzedaż nielegalnie długich noży w Glasgow i dostała zakaz prowadzenia działalności. Nawet Martin, chociaż był dziwny, władczy, choleryczny i ekscentryczny, był bardziej zrównoważony niż moja licealna wychowawczyni. Nawet mój kolejny szef, który zaliczał kokainę i zdradzał żonę z dwudziestoletnią asystentką, wciąż był bardziej zrównoważony i łatwiejszy do opanowania niż pani Urszula.
Ale wiecie, jak szef kokainista mnie wkurzył, to po prostu złożyłam wymówienie. Mina mu zrzedła, dostałam na koniec pracy piękne kwiaty i kartkę podpisaną przez współpracowników. Co mogłam zrobić z panią Urszulą? Absolutnie nic. Miałam osiemnaście lat, wszyscy wiedzieli jaka jest, ale ponosiła absolutne, totalne zero konsekwencji za swoją niekompetencję.
Wielu nauczycieli, nawet wśród tych, których lubiłam, pozwalało sobie na rzeczy, za które pracownik zostałby w każdej normalnej firmie wyrzucony, a przełożony miałby problemy z HR. Cały wachlarz wyśmiewania. Pani od plastyki, dla mnie przemiła, nazywająca trudniejszego w opanowaniu kolegę nienormalnym, ale wysyłająca go do dyrektora z wielkim oburzeniem, kiedy odpowiedział tym samym. Pan od geografii, który w gimnazjum pociągnął głośnego kolegę za ucho, do krwi. Pan polonista z równoległej klasy, który z cynicznym uśmieszkiem wyzywał od pedałów. Pani od biologii, z krzykiem nazywająca nas obrzyganymi pierdołami. Całokształt pani Urszuli…I inne zachowania, których już nie pamiętam lub wolę nie opisywać. Tak, nauczyciele są tylko ludźmi. Jak Ty czy ja. Z tym, że ja się nie odnoszę do ludzi w taki sposób, nawet jeśli bardzo mnie zdenerwują.
W tym samym czasie nawet ci dobrzy nauczyciele, nawet sympatyczni dyrektorzy, nie robili z tymi zachowaniami kompletnie nic. Mogli posłuchać naszych narzekań i na tym się kończyło. Ba, czasem obrywało się jeszcze bardziej już i tak poszkodowanym uczniom.
A dlaczego?
Bo byliśmy dziećmi. Nawet jeśli już pełnoletnimi.
Jak sądzicie, czego uczy to młodego człowieka?
Że system jest przegniły, że dobro nawet grupy (klasy przecież) zupełnie nie liczy się wobec układu, że ma do powiedzenia zupełnie nic. Nie ma decyzyjności, nie może o sobie stanowić. Powinien być potulny, czołobitny i pozwalać sobą pomiatać.
Powiem Wam, że w życiu zawodowym nie pozwalam na traktowanie siebie tak jak traktowano nas w szkole. W zasadzie na każdym etapie, od podstawówki, przez gimnazjum po liceum. A ja i tak byłam większość życia prymuską…Jeśli jeden z nielicznych razy w życiu, kiedy piłam alkohol z powodu smutku, dotyczył potraktowania przez nauczycielkę, to coś jest mocno nie tak.
Jaka jest pointa?
Może powinnam być wdzięczna pani Urszuli, bo żaden szef ani przełożony w późniejszym życiu nie był mnie w stanie już niczym zaskoczyć. Ale nie jestem wdzięczna.
Nauczyciele to tylko ludzie. Uczniowie to aż ludzie. Obie te prawdy są tak samo ważne.
